OʻZBEK VA RUS TILLARIDAGI EVFEMIZM/DISFEMIZMLAR OʻZARO TARJIMASINING FUNKSIONAL-PRAGMATIK (DINAMIK) MODELI

OʻZBEK VA RUS TILLARIDAGI EVFEMIZM/DISFEMIZMLAR OʻZARO TARJIMASINING FUNKSIONAL-PRAGMATIK (DINAMIK) MODELI

Mualliflar

  • Kadirova Xurshida Batirovna

https://doi.org/10.5281/zenodo.15463694

Kalit so‘zlar

funksional-pragmatik model, skopos nazariyasi, kommunikatuv yondashuv, maqsadga qaratilgan nutq tarjimasi

Annotasiya

Tarjimashunoslikda aynan funksional-pragmatik model alohida model sifatida oʻrganilmagan. Funksional, kommunikativ funksional modellar ayrim ishlarda tadqiqot obyekti boʻlgan. Funksional model “skopos” nomi ostida nemis tilshunosligida birinchi bor qayd etilgan. Unda til birliklarining maqsadli qoʻllanilishi tarjimada ham oʻz ifodasini topishi kerakligi haqidagi nazariya ilgari suriladi. Iks-femik birliklar esa aynan maqsadli birliklar sifatida qaraladi. Bunda pragmatik vaziyat ham muhim ahamiyat kasb etadi. Shunga koʻra, iks-femik birliklarning tarjimasida funksional-pragmatik modeldan foydalanish samarali natijani beradi.

Muallif haqida

Kadirova Xurshida Batirovna

Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat oʻzbek tili va adabiyoti universiteti,
Oʻzbek tili va adabiyoti kafedrasi dotsenti
E-manzil: qodirova@navoiy-uni.uz

Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yhati

Шадрин В.И. Университетское переводоведение: учебник. – СПб.: ВВМ, 2017. – 292 с.

Saparniyazova M., Kadirova Kh., Sabirova M. Motivation, Euphemization, and Dysphemization in Uzbek Names and the Factors that Cause Them to Appear // PAMIR-2, 2023 – The Second Pamir Transboundary Conference for Sustainable Societies. Pages 1677-1681. DOI: 10.5220/0012991900003882. https://www.scitepress.org/Papers/2023/129919/129919.pdf

Белозерцев А.В. Коммуникативно-функциональная модель перевода: личностно-ориентированный подход // Вестник ИГЛУ. 2013. №4 (25).

Горбачевская С.И., Меркиш Т.А. Модель и стратегия перевода короткого рассказа. // Филология. Серия: Гуманитарные науки №2-2 февраль 2021 г. – С. 134-141. DOI 10.37882/2223-2982.2021.02-2.10.

Кадирова Х. Ўзбек тилидаги эвфемизмларни рус тилига ўгириш муаммолари // O‘zbekiston milliy universiteti xabarlari, 2022, [1/9/1]. https://tsuull.uz/sites/default/files/2.1._oak_ozmu_xabarlari.pdf

Кадирова, Х. 2024. Способы выражения эвфемизмов в русском и узбекском языках. Зарубежная лингвистика и лингводидактика, 2(1/S), 138–148. https://inlibrary.uz/index.php/foreign-linguistics/article/view/67513

Кадыри А. Минувшие дни (перевод Мухаммаднодыра Сафарова). – Ташкент: Шарк, 2009.

Кацев А. М. Языковое табу и эвфемия / А. М. Кацев. – Л.: Ленингр. гос. пед. ин-т им. А.И.Герцена, 1988. – 80 c.

Лотман Ю.М. Внутри мыслящих миров. Человек – текст – семиосфера – история. / Ю. М. Лотман. – М.: Языки русской культуры, 1999. 464 с.

Молчанова Г.Г. Коммуникативно-функциональная теория перевода как вид вариативной интерпретации действительности // Вестник Московского университета. Серия 19. Лингвистика и межкультурная коммуникация. 2015. №3.

Москвин В.П. Эвфемизмы в лексической системе современного русского языка. – Волгоград: Ленанд, 2010.

Нелюбин Л.Л. Толковый переводоведческий словарь. – 3-е изд., перераб. – М.; Флинта: Наука, 2003.

Пастухова О.Д. От эвфемизма к дисфемизму. // Слово, высказывание, текст в когнитивным, прагматическом и культурологическом аспектах. Материалы VIII Международной научной конференции 20-22 апреля 2016 года. – Челябинск: Энциклопедия, 2016. – С. 329-331.

Телия В.Н. Коннотативный аспект семантики номинативных единиц. – Москва: Наука, 1986.

Толстой Л. Анна Каренина (Мирзакалон Исмоилий таржимаси). – Тошкент: Ғафур Ғулом, 1980.

Толстой Л. Анна Каренина. “Эксмо”, 1878.

Хаджимусаева Н.Н., Эргашев Ў. “Орзигул”даги юз, бет, жамол, дийдор, турк синонимларининг стилистик хусусиятлари ҳақида. // Дефектологиянинг долзарб масалалари. Республика илмий-амалий анжуман материаллари. 2016 йил 30 май. – Тошкент: ТДПУ. 2016. – Б. 217-219.

Ҳакимова М. Семасиология: ўқув қўлланма. – Тошкент: XT “Хамидов Н.Х” матбаа корхонаси, 2008. – 100 б.

Чўлпон сўзининг сирлари. – Тошкент: Маънавият, 2002. Электрон ресурс: http://myuldashev.blogspot.com/2015/03/blog-post_19.html

Швейцер А.Д. Теория перевода: Статус, проблемы, аспекты. – М.: Наука, 1988.

Qodiriy A. Oʻtkan kunlar. Roman. – Toshkent: www.ziyouz.com kutubxonasi, 2008.

Downloads

Nashr qilingan

2025-05-19

Qanday qilib iqtibos keltirish kerak

Kadirova Xurshida Batirovna. (2025). OʻZBEK VA RUS TILLARIDAGI EVFEMIZM/DISFEMIZMLAR OʻZARO TARJIMASINING FUNKSIONAL-PRAGMATIK (DINAMIK) MODELI. XALQARO ILMIY-AMALIY ANJUMAN “GLOBAL LINGVISTIKA: YANGI YONDASHUVLAR VA TADQIQOTLAR”, 1(2), 685–692. https://doi.org/10.5281/zenodo.15463694

Nashr

Sho'ba

4-SHO‘BA. TILLARNING O‘ZARO TA’SIRI TIZIMI.

Shunga o'xshash maqolalar

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 > >> 

Shuningdek, ushbu maqolaga o'xshash maqolalar uchun kengaytirilgan qidiruvni boshlashingiz mumkin.

Loading...